بومیان استرالیا به ساکنان اولیه قاره استرالیا گفته میشود که از دهها هزار سال پیش از ورود اروپائیان به این سرزمین در آنجا زندگی میکردهاند. بومیان استرالیا Aboriginal (با تلفظ اَب اُریجینال) نامیده میشوند که به اختصار Aborigines (اَب اُریجینی) نیز گفته میشود. امروزه در نوشتههای رسمی از Indigenous Australian به جای آن استفاده میشود.در این مقاله اطلاعاتی درباره ی بومیان استرالیا(ابورجینال ها) کسب خواهیم کرد.
تاریخ بومیان استرالیا
در سال ۱۷۷۰ کاپیتان جیمز کوک نیروهای خود را در منطقه نیو ساوت ولز پیاده کرد و هشت سال بعد این منطقه رسماً مستعمره بریتانیا شد. این مسئله باعث تنش و تأثیرات زیادی بر بومیان منطقه شد چرا که با ورود اینان، گونههای زیستی جدید نیز به قاره دست نخورده استرالیا وارد شد و بیماریهای واگیردار گوناگونی چون وبا و طاعون نیز به جوامع بومی منتقل شد. از سوی دیگر سفیدپوستان برای شهرسازی و کشاورزی نیاز به زمین داشتند و به همین جهت بومیان را از زمینهایی که به آن عادت داشتند دور ساختند و در این راه به زور نیز متوسل شدند. اما بومیان بسیاری نیز به تازه واردان علاقهمند شدند و در جوامع جدید به کار و زندگی مشغول شدند. ادعا میشود که بر اثر کمبود آب و زمین و نیز شیوع بیماریهای واگیردار و نیز خشونت مستقیم سفیدپوستان، بیشتر بومیان در این فاصله کشته شده باشند و از جمعیت آنان بسیار کاسته شده باشد.
گروهها و قبیلههای بومیان استرالیا
بومیان استرالیا شامل دو گروه عمده هستند: یکی بومیان جزایر تنگه تورس و دیگری بومیان ساکن استرالیا که به اَبُریجینال مشهورند. چند صد قبیله پراکنده از بومیان استرالیا به ثبت رسیده که بزرگترین آنها قبایل زیر هستند:
- پیچان چاچارا (به انگلیسی: Pitjantjatjara) که در مرکز استرالیا و در نزدیکی کوه اولورو زندگی میکنند.
- آرِنته (به انگلیسی: Arrernte) در آلیس اسپرینگز.
- لوریچا Luritja
- وارپیری Warlpiri
زبان بومیان استرالیا
اگر چه امروزه زبان انگلیسی زبان رسمی استرالیاست اما بومیان خود دارای زبانهای مختلفی هستند که ارتباطی با انگلیسی ندارد. این زبانها با زبانهای مناطق دیگر دنیا همخانواده نیستند. قبایل مختلف بومیان زبانهای مختلفی دارند که مهمترین آنها زبانهای «پیچان چاچارا»، «تیوی» و «وارپیری» هستند. قبلاً صدها زبان بومی وجود داشت، با این حال امروزه تنها ۱۵۰ نفر از آنها در استفاده روزانه باقی میمانند. زبانهای باقیمانده دارای تعداد کمی از سخنرانان هستند.
مذهب بومیان استرالیا
بومیان استرالیا فاقد مذهب ساختار یافته بودهاند اما اعتقادات مذهبی و بینشی آنها به خاک و زمین اهمیت زیادی میدادهاست به گونهای که برخی سرزمینها دارای قداست خاصی بودهاند. بومیان به عصر رؤیاها معتقد بودهاند و برای رؤیاها ارزش خاصی قائل میشدهاند. امروزه بیش از هفتاد درصد بومیان این کشور خود را مسیحی مینامند و شانزده درصد نیز دین خاصی ندارند. مذاهب دیگر مانند بودیسم و اسلام نیز پیروان اندکی بین بومیان دارند.
اختراعات بومیان استرالیا
بومرنگ
یکی از معروف ترین این اختراعات بومرنگ هست. بومرنگ با صدا و پرواز منحصر به فردش در سراسر جهان شناخته شده است. در دیگر نقاط جهان، چوب های پرتابی که قابلیت کنترل حرکت و چرخش را داشتند ساخته شدند، اما بومرنگ یک اختراع کاملا ابورجینالی است. شکل زاویه دار بومرنگ با انحناهای نامتقارنش از یکی از پیچیده ترین اصول آیرودینامیک به نام نیروی بالا برنده نامتقارن استفاده می کند.
وومِرا
یک اختراع دیگر ابورجینالی Woomera نام دارد که از بازویی استفاده می کند که باعث می شود یک نیزه مسافتی تا سه برابر مسافت معمول را طی کند. شواهدی وجود دارد که چنین نیزه هایی که به سمت درختان اکالیپتوس پرتاب شدند، توانسته اند از سوی دیگر آنها بیرون بزنند. یک woomera با شکل دادن یک تکه چوب سخت به شکل یک دسته نازک و اتصال یک تکه سنگ به پایه آن ساخته می شود. این تکه سنگ ته نیزه را به این ابزار متصل می کند.
رزین های ترموپلاستیک
ابورجینال ها با استفاده از صمغ گیاهان porcupine grass و درختان grass ، رزین ترموپلاستیک قدرتمندی ساختند. آنها صمغ این گیاهان را استخراج کرده، آن را تمیز کردند و با گرم کردن آن روی آتش ماده ای سیاه رنگ و چسبناک ساختند. این ماده با سرد شدن سخت می شد و می توانست به خوبی سنگ و چوب را به هم بچسباند. از این چسب برای ساخت نیزه، Woomera و تبر استفاده می شد.
استخر و تله های ماهیگیری
ابورجینال ها در طراحی و ساخت تله های سنگی ماهیگیری در نیوساوت ولز و ساخت استخر پرورش مار ماهی در Lake Condah ویکتوریا، درک عمیقی از مهندسی، فیزیک و شناخت آبزیان را به نمایش گذاشتند. آنها این استخرهای ماهی را با طراحی سیستم پیچیده ای از کانالها و آب بندهای متصل به هم و با استفاده از سنگ های رودخانه ها ساختند. در Lake Condah شواهدی از وجود یک جامعه بزرگ بومی وجود دارد که به طورگسترده به پرورش و سپس دودی کردن مارماهی ها به عنوان یک تجارت می پرداختند. قدمت برخی از این تله ها به چهل هزار سال می رسد که آنها را در زمره قدیمی ترین ساخته های باقیمانده توسط انسان در زمین قرار می دهد.
Firestick farming
وقتی نخستین مهاجران سفیدپوست به سیدنی رسیدند، دشتهای پهناور سبزی دیدند که برای چرای گوسفندان ایده آل به نظر می رسیدند. آنها نمی دانستند که ابورجینال ها این چمنزار ها را ساخته و به طور فعال از آنها مراقبت می کردند تا در آنها نوعی آتش سوزی کنترل شده به نام firestick farming را ایجاد کنند. ابورجینال ها می توانستند آتش را کاملا در جهت مورد نظر هدایت کنند تا راهی در جنگل باز کنند یا یک فضای باز در دل جنگل بسازند.
در این محل های سوزانده شده، علفهای تازه و گیاهان غذایی دیر رشد می رویید که حیواناتی مثل والابی ها را به شدت جذب می کرد که به نوبه خود از منابع اصلی غذای بومیان به شمار می رفتند و بومیان به راحتی در این مکان ها کمین کرده و آنها را شکار می کردند. برخی از بومیان استرالیا معتقدند که آتش سوزی های کم و کنترل شده برای جلوگیری از آتش سوزی های بزرگ در استرالیا ضروری است.
کیسه های خنک کننده آب
در دهه 1890 تا اواسط قرن بیستم از Coolgardie Safe به عنوان یخچال خانگی در استرالیا استفاده می شد تا از فساد غذاها جلوگیری کرده و آنها را خنک نگه دارد. تصور می شود که ایده ساخت این یخچال ها که از شبکه مویرگی از ماده خنک کننده و تبرید تبخیری استفاده می کردند، از کیسه های خنک کننده آب ابورجینال ها گرفته شده باشد که از پوست والابی ها درست می شدند و از همان اصول انتقال حرارت برای خنک نگه داشتن آب استفاده می کردند.
ابزارهای سنگی و شیشه ای
ابزارهای سنگی ابورجینال ها تنوع و گستره کاربرد بزرگ و پیچیده ای داشتند. آنها سنگ و شیشه طبیعی را به شکل قلم، اره، چاقو، تبر و سرنیزه در می آوردند. این ابزارها برای شکار، حمل غذا و ساخت ابزارهای نقاشی، تورها، لباس ها، سبدها و دیگر چیزها مورد استفاده قرار می گرفتند. به نظر می رسد که ابورجینالها نخستین کسانی بودند که از ابزارهای سنگی برای آسیاب کردن دانه ها استفاده کردند و همچنین نخستین کسانی بودند که تیغه های گرد تیز را از سنگ ساختند که به تیزی تیغه های فلزی بود که در انگلستان قرن هجدهم پیدا می شد.
دیجِریدوو
یکی از اختراعات کاملا ابورجینالی، Didgeridoo است که یکی از قدیمی ترین سازهای بادی جهان است و به طور سنتی توسط مردان در جشن ها نواخته می شد. این ساز طراحی به ظاهر ساده ای دارد اما در حقیقت ابزاری پیچیده است. این ساز که چوبش توسط موریانه ها تو خالی شده در قسمت پایینی قطری بیشتر از قسمت بالایی دارد که باعث می شود فرکانس های تشدید شده نامعمولی را به وجود آورد. نواختن این ساز نیاز به تکنیک های خاص نفس گیری و صدا سازی دارد که باعث می شود صدای آن بسیار خاص و قابل تشخیص باشد.
غذا و داروهای جنگلی
ابورجینال ها راه های زیادی برای تهیه غذا و دارو از طبیعت استرالیا ساختند. علاوه بر شکار و ماهیگیری، دانه های خوراکی را کشف کردند، از حشرات غذاهای خوب درست کردند و با استفاده از عسل و شهدهای بومی نوشیدنی های شیرینی ساختند. ابورجینال موادی را از گیاهان استخراج کردند که برای تسکین درد مناسب بودند و از روغن tea tree برای درمان عفونت استفاده کردند. پرورش درختان کائوچو و استفاده از آنها برای درمان زخم ها و بیماری های پوستی کشف مهم دیگری در این زمینه بود.
اسباب بازی ها
ابورجینال های بزرگسال جغجغه، عروسک، توپ و دیگر اسباب بازی ها را برای کودکان می ساختند. آنها مدل های کوچک و بی خطری از ابزارها و سلاح ها را هم برای بازی کودکان می ساختند که بسیار قابل توجه است.
بزرگسالان اسباب بازی های خود را هم داشتند و در برخی از مکان ها مانند شمال کویینزلند با استفاده از آنها مسابقاتی هم برگزار می کردند.
هنر بومیان استرالیا
هنر بوميان استراليا يكي از كهن ترين هنرهاي تاريخ زندگي بشر بر روي كره خاكي است . اين هنر به صورت هاي گوناگون از قبيل نقاشي، مجسمه سازي، علامت و اجراي مراسم در جامعه آنها ظهور پيدا كرده است، و اساسا هنر روائي، نمادين و انتزاعي است.
منبع:ویکیپدیا